In de trein 4

De trein rijdt met een ritmisch kdoem....kdoem....kdoem.... door Siberië. Slapen op het ritme is fijn. Als de trein stilstaat word ik wakker. De dagen glijden voorbij. Er gebeurt niet zoveel. Het landschap is vlak wit en besneeuwd. De bossen doen me aan Drenthe denken. In Drenthe weet ik dat achter elk stukje bos een huis, boerderij of dorp ligt. Hier ligt achter elk stukje bos nog een stukje bos en daarachter liggen uitgestrekte stukjes bos. Eindeloos. Af en toe wordt de eindeloosheid van de bossen onderbroken door dorpen. De meeste huizen zijn van hout, want hout is er genoeg. Daarom maakte men van oudsher houten huizen. Met houten omheiningen en hekken. Nu staan er ook stenen huizen tussen. Maar na de huizen begint weer het bos. Ze staan vol naaldbomen en berken. Hier en nu met sneeuw ertussen.

De meeste Russen zijn minder toegankelijk. Ze kijken me niet aan. Ze groeten niet. De provodnitski, de beheerders van mijn wagon, een man en een vrouw, doen de eerste dagen stug en gesloten, maar langzamerhand kan er een lachje af. Of een knikje, een goedemorgen groet. Het lijkt nix, maar mij doet het goed. Op het laatst wil ik met ze op de foto. En dat lukt. Zowaar!

In mijn wagon zijn alleen Russen. Ze komen voor 1 of een paar nachten en gaan dan weer. In mijn coupe wisselen de slapers elkaar af. Soms is er opeens iemand verdwenen in de nacht, of ligt er een nieuwe reiziger naast of boven me te slapen.
Er is een dove man in de wagon. Hij kijkt naar mijn boek als ik in de gang zit te lezen. Ik vertel dat het een Nederlands boek is. Hij zegt nix wijst op zijn oren en schudt zijn hoofd. In woorden: hij is doof.
En direct daarna denk ik: ik moet nog heel veel reizen maken om iets van de wereld te begrijpen. Ik mag wel opschieten want ik ben al bijna 60. Voor dat ik dood ga wil ik een beetje meer begrijpen dan ik nu begrijp.
Contact maken met de dove russische man is makkelijker dan met iemand die alleen Russisch praat. Hij heeft zo zijn manieren gevonden om zonder woorden contact te leggen; een goed ontwikkelde vaardigheid. We maken elkaar duidelijk wat we hier doen, waar we wonen. We gaan samen op de foto. In Novosibirsk stapt hij uit in om te gaan poolen. Hij is professioneel pooler. Hij laat me zijn keu zien.

Een dikke vrouw schuifelt af en toe op krukken, die haar vanonder de oksel ondersteunen door de gang. Ik moet me terugtrekken, anders kan ze er niet langs. Het gaat langzaam richting wc. Naast dat loopje naar het toilet zie ik haar niet.

De oude man met grauwe stoppelbaard, die altijd in de deuropening van zijn coupe staat, rent op een avond opeens de gang op. Hij heeft zijn rug gebogen en zijn handen voor de mond. Halverwege kotst hij over de zwarte schoenen van een jongeman die klaarstaat om de trein te verlaten. Hij laat een spoor kots na en verdwijnt in de wc om een tijdje later nog grauwer dan grauw terug te lopen. Hij is mager en zijn broek is te wijd.

De provodnitski met tijgerbloes praat vermanend in het russisch tegen mij als ik bier drink in de gang. Ze wijst op mijn bierblikje. Ik zit in de gang openlijk bier te drinken en dat mag niet. Ik wist het niet. Dan pakt ze een stuk plastic en wikkelt die zo om het bierblikje dat niemand ziet dat het een bierblikje is. Ik mag blijven en doorzuipen.

Een vrouw valt bijna van haar bovenbed. Haastig snel ik toe en vang haar op, samen met een andere rus. Zo voorkomen we dat ze op de grond dondert.

Tegenover mij in de coupe zit een vrouw. Ze breit kabels van beige wol.

De vrouwelijke provodnitski poetst en boent de trein. Ze sjouwt met een emmer sop, draagt gele plastic handschoenen en een blauwe jasschort. Haar kuiten zijn bloot en lachen of knikken doet ze niet. Ze heeft roze sokken en blauwe kleppers aan. Dat is een houten zool met een leren band voor de tenen. (vroeger, in mijn tijd, was dat een hippe slipper)

Ik krijg het telefoonnummer van Stab. Hij woont in Khabarovsk en werkt door heel Rusland. Hij is net in Omsk geweest voor een werkproject, rijdt nu met de trein naar Novosibirsk en pakt daar het vliegtuig. Hij ziet er jong en westers uit en slaapt in mijn coupe. Als ik in Khabarovsk kom, mag ik hem bellen.

Kemil spreekt me aan op het perron. Hij wil weten wat ik hier te zoeken heb. Het is vroeg in de morgen. Hij ruikt naar bier en spreekt een klein beetje engels. Zoveel als tussen zijn duim en wijsvinger past.
Later komt hij in het gangpad van de trein weer bij me staan. Hij wil me beter leren kennen en daarom heeft hij zijn mailadres op een afgescheurd papiertje van een Winston sigarettenpakje geschreven. Hij stinkt nu heftig naar bier en zijn ogen staan wat uitgezakt in het hoofd.
Het wordt tijd dat ik morgen uit de trein stap.

Zaterdag 18 maart 2017