Terugblik op de Primitivo

Op vliegveld Santiago blik ik terug. Geholpen door koffie en orange intense dark chocolate. Vandaag is de terugreis. Ik vertrok rond 10 uur uit Fisterra en als alles volgens plan verloopt land ik vanavond tegen middernacht in mijn huis. Reizen met bus vliegtuig en trein doet een aanslag op mijn energie. Ik loop liever. 2248 km volgens google maps. De chocola is in 10 minuten op. Ze is te lekker.

Ik heb een maand gelopen. Afgerond 550 km. En nu ik huiswaarts keer kruipt de weemoed naast me aan het kale kantine tafeltje op het vliegveld. Ik schrijf het van me af. Start met een paar feitelijke valuatiepunten.

- Slapen is een punt. Het mislukt vaak. De drank speelt een rol. Pelgrimeren en wijn lijken onafscheidelijk. Ik gaf me eraan over. De helft van de keren sliep ik in en wekte onrust en een overdosis energie vanwege de alcohol me. Daarna zak ik nog een slaapleveltje of 2 maar de diepe slaap waarop de pelgrim moeiteloos zijn weg over de camino kan gaan, verdampt in de spirit van de drank. De andere helft van de nachten lig ik zo ontspannen mogelijk op de slaap te wachten maar het gebeurt niet. Ergens in de nacht lijkt er een moment te zijn waar de kans op slaap verkeken is. Game over. Dan lig ik mijn onderbewuste te observeren om 's morgens met enige traagheid de dag te starten. Ik kan het. Lopen en weinig slapen.

Ik wil ook nog de wiebelende stapelbedden onder de aandacht brengen. Als de pelgrim van het bovenbed in de nacht afdaalt, beweegt het bed als een schip op zee. Het bevordert een ongehinderde slaap niet. De matrassen afgedekt met plastic hoezen doen dat ook niet. Ze zijn zowel kil als zweterig en verhinderen daarmee een ontspannen slaap. Daarbij hebben veel pelgrims de neiging om geopende ramen te sluiten en zo de bedompte sfeer te creëren van slapers in een kleine ruimte. Samen met een penetrante pelgrim geur valt de lucht in een slaapzaaltje aan stukken te snijden. Soms zette ik midden in de nacht het raam open, waardoor er een gat in de ozonlaag van de slaapzaal ontstond, de buitenlucht als een wolk frisse wind binnendrong en pelgrims zich huiverend in bed rondwentelden.

- Het eten op de primitivo is primitief. Ik schreef erover. Patatas van patas, mariakaakjes en cakejes gesopt in koffie. Rosanne introduceerde de havermout. Een gezonde start van de dag. We kookten af en toe voor onszelf en voor de pelgrims. Thuis spijker ik wel weer bij met geweekte bonen en erwten, bio in combi met regionaal; vergeet de spijkers.

- Ook de barefootschoenen hebben de trip overleefd, evenals mijn voeten. Het was een gok. Ik ga het vaker doen. Barefoot in combi met een gokje wagen. Zekerheden zijn minder slijtvast dan nieuwe wegen. Rosanne heeft het ervaren. Haar degelijke patas voldeden niet. Ze ruilde ze voor flinterdun gezoolde blotevoeten schoenen en liep er eindeloos op. Pelgrimeren is sowieso risicos nemen en ontdekken dat de antwoorden onderweg liggen, als je met open ogen loopt. Ik denk aan de vergeten binnenzolen. Uren later ontdekten we naast een afvalcontainer versleten schoenen. De veters waren al verdwenen. Even later de binnenzolen ook.

Als pelgrimeren al een riskant experiment is, dan zeker ook het leven buiten de camino. Dat besprak ik gisteravond nog met Bruno aan de keukentafel in het hippie hostel. We vroegen elkaar: waar ben je bang voor? Mijn antwoord is al jaren: voor de eenzaamheid en de dood. De waarde van dit antwoord verschuift in de loop der jaren, maar Bruno begreep dat gevoelens meer vrees kunnen oproepen dan hoge bergen of diepe dalen, terwijl deze overdrachtelijk bezien ook angstaanjagers kunnen zijn. Op de reis sprak ik met pelgrims over open harten en we ontdekten hoe grappen en lol geheimen toedekken en harten gesloten laten. De veiligheid van alles gaat goed, alleen een paar blaren, haha. Het blijft bijzonder als je verdriet, angst en pijn vanuit je ziel kan delen om troost uit verbinding te ervaren. Geen oordeel, geen advies. De stilte van de aandacht. Temidden van basic omstandigheden vallen maskers af, geen kracht of energie om ze op te houden. Alsof fysieke uitputting nodig is om gevoelens vanuit de verborgen diepte van de ziel te tonen en harten te openen met verbinding als resultaat.

En dan komt het moment dat we elkaar weer moeten laten gaan. De hoop uitsprekend dat verbinding op afstand ook verbinding is.

Amsterdam

Dinsdag 23 mei 2023